مقدمه
اگر هنگام خرید به جعبه محصولات سخت افزاری دقت کنید حتما لوگویی با عنوان RoHS Compliant بر روی آن مشاهده خواهید کرد. تقریبا اکثر قطعات سخت افزاری و حتی الکترونیکی از این استاندارد استفاده میکنند. اما واقعا RoHS چیست و به چه منظور بکار میرود ؟
RoHS چیست ؟
RoHS سرنام عبارت Restriction of
Certain Hazardous Substances میباشد. در واقع این عبارت معرف قانونی است که در اروپا وضع
شده و بر اساس توافقات وجود 6 ماده خطرناک برای سلامتی انسان و طبیعت را در
محصولات الکترونیکی و خصوصا قطعات کامپیوتری منع کرده است. این 6 عنصر عبارتند از:
کادمیوم ، جیوه ، کرومیوم ، PBB ، PBDE و سرب .
RoHS Compliant را
با نام Lead-Free
نیز میشناسند . البته عبارت اول
مفهوم کاملتری را مورد توجه قرار میدهد. این قانون از تاریخ اول جولای 2006 به
مرحله اجرا در آمد و از آن تاریخ تمامی محصولاتی که فاقد گواهینامه RoHS Compliant بودند بازار فروش خود را در اروپا مسدود شده یافتند. به همین
دلیل سازندگان تجهیزات الکترونیکی موظف شدند عناصر فوق الذکر را از محصولات خود
حذف کنند تا بدین ترتیب بتوانند اجازه فروش در اروپا را کسب کنند .
تصویر زیر یکی از مادربردهای Abit را
نشان میدهد که از استاندارد RoHS بهره گرفته است:
http://www.rasekhoon.net/_WebsiteData/Article/ArticleImages/1/1388/Aban/10/0002210%20(2).jpg
اما مشکل اصلی اینجا بود که لحیم ( که قطعات الکترونیکی را به PCB
متصل میکند ( از ترکیب 60 درصدی قلع و 40 درصدی سرب
ایجاد میشد. لذا سازندگان تجهیزات الکترونیکی به سرعت بدنبال جایگزینی برای این
ماده مهم اقدام کردند. عناصری چون نقره ، مس و یا بیسموت جزو اولین گزینههای مورد
استفاده معرفی شدند .
عناصر مشخصی که به جای لحیم مورد
استفاده قرار گرفتند، خود مشکلاتی را بوجود میآوردند :
* دمای ذوب
بالاتر از لحیم .
* مشکلات تعمیر :
دقت تعمیرکار به این که کدام عنصر در هنگام ساخت برد مورد استفاده قرار گرفته است
و همانطور استفاده مجدد از مادهای که حاوی سرب نباشد .
* تفاوتهای ظاهری
لحیم با عناصر جدید که ممکن بود کاربران را دچار اشتباه کند و تصور خراب بودن برد
را به آنها القا کند .
* در کنار این
مشکلات علاوه بر پاک بودن عنصر برای اتصال قطعات روی برد بایستی سایر قطعات نیز
بطور کلی از وجود 6 عنصر مورد تذکر پاک باشند که این نیز کاری دشوار به نظر میرسید .
اما چرا سرب ؟
آنچه که همه ما میدانیم دشواری بازیافت محصولات الکترونیکی
است .
اکثر این تجهیزات الکترونیکی پس از
مدتی به پایان عمر مفید خود میرسند و موارد زاید آنها سراسر زمین را فراخواهد
گرفت. آنگاه آب موجود در باران اسیدی ، سرب بکاررفته در قطعات را در خود حل کرده و
سپس این آب جاری شده و مستقیما به منابع زیر زمینی راه مییابد. به عبارتی بهتر میتوان
گفت به منابع آب آشامیدنی مردم روی زمین راه یافته است !
عنصر سرب تاثیرات بسیار خطرناکی بر
سیستم ارگانیک بدن بخصوص سیستم عصبی مرکزی خواهد داشت و به راحتی میتواند هر
ارگانی از بدن را تحت تاثیر مخرب خود قرار دهد. همچنین سیستم تولیدمثل و"
کلیه" نیز از جمله اعضایی هستند که از آسیب جدی سرب به دور نخواهند بود .
نکته مهم اینجاست که تفاوتی بین خوردن
سرب و یا بوییدن آن وجود ندارد و در هر دوحالت تاثیر مشابهی خواهد داشت. گاهی نیز
در درجات بالاتر سرب ممکن است زمان عکسالعمل در بدن را افزایش دهد ، ضعف در
انگشتان را ایجاد کند و یا ضعف در مچ دست و قوزک پا را سبب گردد .
تاثیر مخرب آن بر روی حافظه نیز محتمل
خواهد بود. کم خونی نیز از نتایج خطرناک سرب بر روی بدن انسان است .
اما جالب اینجاست که با وجود این همه
خطر و نیز وجود قانون Lead Free و RoHS Compliant
در صنعت الکترونیک ، مقدار کمی سرب
در ساخت محصولات و تولیدات الکتریکی و الکترونیکی بکار میرود. تنها چهل و نه صدم
درصد از تمام سرب تولیدی در قلع و تنها 2 % از تمام سرب تولیدی در صنعت
الکتروالکترونیک بکار گرفته میشود. اما جالب تر اینکه تولید کنندگام باتری 80 %
درصد سرب تولیدی را مورد استفاده قرار میدهند !
ارسال مقاله توسط عضو محترم سایت با
نام کاربری : hramini
/س